دربارة هر يک از  نشانه‌های حتمی ظهور توضيح دهيد!
   دربارة هر يک از  نشانه‌های حتمی ظهور توضيح دهيد!   همان گونه که پيش از اين ياد شد، از روايات استفاده می‌شود که پنج حادثة مهم از نشانه‌های حتمی ظهور و قيام حضرت مهدی عجل الله فرجه  است. اگر چه برخی نشانه‌ها را به گونه‌ای تعريف کرده‌اند که ناگزير می‌بايست گفت همة آنها پيش از ظهور حضرت رخ خواهد داد، به نظر می رسد اين‌گونه نيست؛ بلکه بعضی هم زمان و بعضی پس از ظهور است. از اين رو نگارنده مناسب تر می داند به جای نشانه‌های ظهور از عنوان نشانه‌های قيام استفاده شود، تا اين اشکال که، چگونه ممکن است نشانه چيزی مؤخر بر آن چيز باشد، به وجود نيايد. مؤيد اين ديدگاه اين است که در اغلب رواياتی که نشانه‌ها را گفته، سخن از قيام حضرت است، نه ظهور آن حضرت. مهم‌ترين اين تعبيرها همان تعبير «خمس قبل قيام القائم» است.  در اين‌جا درباره نشانه‌های حتمی اشاره‌ای می‌شود:1. خروج سفيانی؛    در روايات آمده پيش از قيام حضرت مهدی عجل الله فرجه ، مردی از نسل ابوسفيان در منطقه شام خروج می‏كند و با تظاهر به دين داری، گروه زيادی از مسلمانان را فريب می‏دهد و بخش گسترده‏ای از سرزمين‏های اسلامی را به تصرف خود در می‏آورد. او بر مناطق پنج گانه ـ شام، حمص، فلسطين، اردن، قنسرين و منطقه عراق ـ سيطره می‏يابد و در كوفه و نجف، به قتل عام شيعيان می‏پردازد و برای كشتن و يافتن آنان جايزه تعيين می‏كند [1]مدت حكومت او نه ماه است.[2] وی آن گاه كه از ظهور حضرت حجّت  علیه السلام  آگاه می‏گردد، با سپاهی عظيم به جنگ وی می‏رود و در منطقه «بيداء» (بين مكه و مدينه) با سپاه امام  علیه السلام  برخورد می‏كند و به امر خدا، همه لشكريان وی ـ به جز چند نفر ـ در زمين فرو می‏روند و هلاك می‏شوند.[3]   دربارة اين كه سفيانی كيست؟ و چه ويژگی‏هايی دارد؟ و چگونه خروج می‌كند؟ و... چندان سخن روشنی در دست نيست. از برخی روايات استفاده می‏شود که نام وی عثمان‌بن عنبسه و از خاندان ابوسفيان است.[4]   برخی بر اين باورند که سفيانی فرد مشخصی نيست؛ بلكه فردی است با ويژگی‏های ابوسفيان كه در آستانه ظهور حضرت مهدی عجل الله فرجه  به طرف داری از باطل، خروج می‏كند و مسلمانان را به انحراف می‏كشاند. در حقيقت، ابوسفيان، به عنوان سرسلسله سفيانيان، سمبل و نماد پليدی است. او غارت‌گری بود كه با رباخواری، زورگويی و چپاول اموال مردم، ثروت‏های هنگفتی به چنگ آورده بود و از راه فريب و استثمار توده‏های ستم كشيده و ترويج خرافات و دامن زدن به نظام طبقاتی جاهلی، قدرت فراوانی کسب کرده بود. ابوسفيان، به عنوان سردمدار شرك، بت پرستی و سرمايه داری طاغوتی، هر نوع حركت و جنبشی را كه دم از عدالت، برادری و آزادی می‏زد، دشمن شماره يك خود می‏دانست و با قدرت تمام در برابر آن به مبارزه برمی‏خاست.[5]   بنابراين، در حقيقت سفيانی يك جريان است، نه يك شخص. سفيانی جريان باطل در بستر تاريخ است. بر فرض هم كه سفيانی را از نسل ابوسفيان بدانيم، اشكالی پديد نمی‏آيد و واپسين مهره اين زنجيره، همان سفيانی است كه در آستانه ظهور قائم عجل الله فرجه  خروج می‏كند.2. خَسْف به بَيْداء؛     از روايات نشانه‌های ظهور استفاده می‌شودکه فرو رفتن در سرزمين بَيْداء ـ كه از آن به «خسف به ‏بيداء» ياد شده است ـ از نشانه‏های حتمی ظهور حضرت مهدی عجل الله فرجه  شمرده شده است. اين نشانه در احاديثی كه درباره سفيانی سخن گفته‏اند، فراوان ذكر شده است.[6]   «خَسْف» در لغت به معنای فرورفتن و پنهان شدن است و «بَيداء» نام سر زمينی بين مكه و مدينه است.[7] منظور از «خسف به بيداء» آن است كه سفيانی با لشكری عظيم به قصد جنگ با حضرت مهدی  علیه السلام  عازم ‏مكه می‏شود، اما در بين مكه و مدينه ـ در محلی كه به سرزمين «بيداء» معروف‏است ـ به‏گونه‏ای ‏معجزه آسا، به امر خداوند، در دل زمين فرو می‏روند. روايات بسياری ـ از اهل سنّت و شيعه ـ این نشانه را يكی از نشانه‏های حتمی ظهور ياد کرده اند.[8]   امام باقر  علیه السلام  در بخشی از يك روايت مفصل فرمود: «... و سفيانی گروهی را به مدينه روانه كند و مهدی از آن جا به مكه رخت بربندد وخبر به ‏فرمانده سپاه سفيانی رسدكه مهدی  علیه السلام  به‏ سوی مكه بيرون شده است. پس او لشكری از پی آن حضرت روانه كند، ولی او را نيابد تا اين كه مهدی  علیه السلام  با حالت ترس و نگرانی بدان سنّت كه موسی بن عمران داشت، داخل مكه شود.» آن گاه آن حضرت در ادامه فرمود: «فرمانده سپاه سفيانی در صحرا فرود می‏آيد، پس آوازدهنده‏ای از آسمان ندا می‏كند كه «ای دشت، آن قوم را نابود ساز!» پس آن نيز ايشان را به درون خود می‏برد و هيچ يك از آنان نجات نمی‏يابد مگر سه نفر...».[9]3. خروج يمانی؛    يكی ديگر از نشانه‏های حتمی ظهور حضرت مهدی عجل الله فرجه  ، خروج سرداری از اهل يمن است كه مردم را به حق و عدل دعوت می‏كند. در کتاب‌های شيعه، روايات فراوانی در اين باره وجود دارد؛[10] به گونه‏ای كه برخی آنها را مستفيض دانسته‏اند.[11]   امام باقر  علیه السلام  در اين باره فرمود: «... خروج سفيانی و يمانی و خراسانی در يك سال و يك ماه و يك روز واقع خواهد شد؛ با نظام و ترتيبی هم چون نظام يك رشته كه به بند كشيده شده است. هر يك از پی ديگری [می‏آيد] و جنگ قدرت و هيبت از هر سوی فراگير می‏شود. وای بر كسی كه با آنان دشمنی و ستيز كند! در ميان پرچم‏ها، راهنماتر از پرچم يمانی نباشد كه آن پرچم هدايت است، زيرا دعوت به صاحب شما می‏كند و هنگامی كه يمانی خروج كند، خريد و فروش سلاح برای مردم و هر مسلمانی ممنوع است. چون يمانی خروج كرد، به سوی او بشتاب كه همانا پرچم او پرچم هدايت است. هيچ مسلمانی را روا نباشد كه با آن پرچم مقابله كند. پس هر كس چنين كند او از اهل آتش است، زيرا او به سوی حق و راه مستقيم فرا می‏خواند».[12]   اگر چه به جزئيات و چگونگی قيام و خروج يمانی، اشاره نشده است، از نشانه‏های حتمی ظهور به شمار می آید.   4. قتل نَفْس زَكيَّه؛    «نفس زكيّه» يعنی، فرد بی‏گناه، پاك، كسی كه قتلی انجام نداده است و جرمی ندارد.[13] از روايات استفاده مي شود در آستانه ظهور حضرت مهدی عجل الله فرجه   در گيرودار مبارزات زمينه ساز انقلاب مهدی  علیه السلام  ، فردی پاك باخته و مخلص، در راه امام  علیه السلام  می‏كوشد و مظلومانه کشته می شود. اين رخداد عظيم، طبق بيان روايات، بين ركن و مقام ـ در بهترين مكان‏های زمين ـ اتفاق می‏افتد. فرد يادشده از اولاد امام حسن مجتبی  علیه السلام  است.[14]  5. ندای آسمانی؛    «ندا» در لغت به معنای بلندشدن صدا و ظهور آن است و گاهی فقط به صدا اطلاق می‏شود[15]. در اين‌جا منظور از ندای آسمانی، صدايی است كه در آستانه ظهور حضرت مهدی عجل الله فرجه  از آسمان شنيده می‏شود، و همه مردم آن را می‏شنوند.[16]رواياتی كه دربارة اين نشانه‏ها از طريق شيعه و سنّی رسيده، فراوان بلكه متواتر است.[17]   امام باقر  علیه السلام  در اين باره می‏فرمايد: «نداكننده‏ای از آسمان، نام قائم را ندا می‏كند، پس هر كه در شرق و غرب است، آن را می‏شنود. از وحشت اين صدا، خوابيده‏ها بيدار، ايستادگان نشسته و نشستگان بر دو پای خويش می‏ايستند. رحمت خدا بر كسی كه از اين صدا عبرت گيرد و آن را اجابت كند، زيرا صدای نخست، صدای جبرئيل روح الامين است».[18]    از مجموع رواياتی که در اين باره وجود دارد، می‏توان چند نكته را استفاده كرد: 1. «ندای آسمانی»، از نشانه‏های حتمی ظهور شمرده شده است و شيخ طوسی، نعمانی، شيخ مفيد، شيخ صدوق، و... به حتمی بودن آن اشاره كرده‏اند.[19]2. اين صدا از آسمان شنيده می‏شود؛ به گونه‏ای كه همه مردم روی كره زمين ـ در شرق و غرب ـ آن را می‏شنوند و به خود می‏آيند. از برخی روايات استفاده می‏شود كه هر جمعيتی آن صدا را به زبان خود خواهد شنيد.[20]3. محتوای اين پيام آسمانی، دعوت به حق و حمايت و بيعت با حضرت مهدی عجل الله فرجه  است.[21]  

[1] . كمال الدين و تمام النعمة، ج 2، ص 651.
[2] . كتاب الغيبة، ص 449.
[3] . الغيبة، ص 279، ح 67؛ هم چنين ر.ك: كتاب الفتن، ص 168.
[4] . كمال الدين و تمام النعمة، ج 2، ص 365، ح 9.
[5] . جمعی از نويسندگان, چشم به راه مهدی عجل الله فرجه  ، ص 274.  
[6] . نعمانی, الغيبة، ص 304، ح 14.
[7] . ابن منظور, لسان العرب، ماده خسف و بيداء.
[8]  . شيخ کلينی, الكافی، ج 8، ص 310، ح 483؛ شيخ صدوق, الخصال، ج1، ص303، ح82؛ نعمانی, الغيبة، ص257، ح15.
[9] . نعمانی, الغيبة، ص 279، باب 14، ح 67.  
[10]  . شيخ کلينی, الكافی، ج 8، ص 310، ح 483 ؛  الغيبة، ص 252، ح 11.
[11] . ر.ک: سيّد محمّد صدر, تاريخ غيبت كبرا، ص 525.
[12] .  نعمانی, الغيبة، ص 369، باب 13، ح 13.
[13] . ر.ک: سوره كهف (18)، آيه 74.
[14] . شيخ صدوق, كمال‏الدين و تمام النعمة، ج 1، ص 330، ح 16.
[15] . راغب اصفهانی، المفردات, ماده ندا.
[16] . ر.ك: نعمانی, الغيبة، ص 253، ح 13.
[17] . ر.ك: لطف الله صافی گلپايگانی, منتخب الاثر، ص 459.
[18] . «يُنادِي مُنادٍ مِنَّ السَّماءِ بِاسْمِ القائِم، فَيَسْمَعُ مَنْ بِالْمَشْرِقِ وَمَنْ بِالمَغْرِبِ، لايَبْقی راقِدٌ اِلّا اِسْتَيْقَظَ، وَلا قائِمٌ اِلاَّ قَعَدَ، وَلا قاعِدٌ اِلاَّ قامَ عَلی رِجْلَيْهِ فَزِعاً مِنْ ذلكَ الصَّوتِ... وَهُوَ صَوتُ جَبْرَئيل الرُّوحُ الاَمِين»؛ نعمانی, الغيبة، ص 235، ح 13.
[19] . ر.ك: شيخ طوسی, كتاب الغيبة، ص 435، ح 425؛ شيخ مفيد, الارشاد، ج 2، ص 370.  
[20] .شيخ طوسی, كتاب الغيبة، ص 266، ح 54؛شيخ صدوق, كمال‏الدين و تمام النعمة، ج 2، ص 650، ح 8.
[21] .شيخ طوسی, كتاب الغيبة، ص 435؛ شيخ صدوق, كمال‏الدين و تمام النعمة، ج 2، ص 652، ح 14.